Havensporen op Zuid

Omschrijving

Al sinds 1879 reden treinen dwars door de straten van Rotterdam Zuid, op weg naar de kades en bedrijven in het havengebied. Het havenspoornetwerk is aangelegd door de gemeente en de Staatsspoor en werd door hen gezamenlijk geëxploiteerd. “Op Zuid”, zoals Rotterdammers zeggen, liepen de havensporen vaak door woonstraten. Binnen de bebouwde kom lagen tientallen kilometers goederenspoorweg. De trein op straat was decennialang een heel gewoon gezicht. Dat maakt overigens ook dat op de foto's voor liefhebbers van oude(re) automodellen vaak ook veel te zien valt.

Omdat de Rotterdamse havenactiviteiten in de loop van de tijd opschuiven richting de Noordzee, groeit het havenspoornetwerk in die richting mee. Tegelijk verdwenen steeds meer sporen uit de bebouwde kom van Rotterdam Zuid. Stap voor stap trekken de spoorwegen zich terug uit het straatbeeld. Tegenwoordig zijn alleen bij de Waalhaven nog enkele traditionele havensporen in gebruik.

De opkomst, bloei en neergang van het havenspoornetwerk 'op Zuid' in de periode 1879-2023 is in deze uitgave gedocumenteerd. Dat gebeurt aan de hand van vele ontwerptekeningen, NS-rapporten, NS-dossiers, historische stadskaarten en krantenartikelen en de eigen ervaringen van de in Rotterdam geboren auteur. Naast de netwerkontwikkeling wordt veel aandacht geschonken aan het vervoersproces. Er zijn geen dienstregelingen voor het treinverkeer door de straten, maar dankzij rangeerplannen, een geoliede organisatie en veel improvisatie werden de goederenwagens toch weer elke dag op tijd naar de klanten in het havengebied vervoerd.

Het boek is geïllustreerd met talrijke foto’s, overzichtskaarten, tabellen, grafieken en tekeningen, waarvan een groot deel hier voor het eerst is gepubliceerd.